Pengambilan Pekerja Secara Adil (Fair Recruitment): Panduan Praktikal untuk Syarikat

Pengambilan pekerja membentuk realiti kerja bagi jutaan orang di seluruh dunia, namun ia kekal sebagai salah satu bahagian yang paling berisiko dalam kitaran pekerjaan.Hari ini, Pengambilan Pekerja Secara Adil (Fair Recruitment) telah menjadi jangkaan utama bagi syarikat yang komited terhadap operasi bertanggungjawab, usaha ketekunan wajar hak asasi manusia (Human Rights Due Diligence) dan kelestarian (Sustainability).

Walaupun kepentingan pengambilan secara adil semakin diiktiraf, tiada satu definisi tunggal yang dipersetujui di peringkat antarabangsa.Secara amnya, pengambilan secara adil merujuk kepada proses yang dilakukan secara sah, beretika dan telus, tanpa mengenakan yuran pengambilan kepada pekerja, tanpa diskriminasi, dan dengan penghormatan penuh terhadap hak asasi manusia.

Penting untuk difahami bahawa pematuhan undang-undang tempatan (Legal Compliance) tidak semestinya bermaksud pengambilan yang beretika (Ethical Recruitment).Sebuah syarikat mungkin mematuhi kerangka undang-undang tempatan, tetapi masih terlibat dalam amalan pengambilan yang dianggap tidak beretika atau bersifat eksploitasi mengikut piawaian antarabangsa.Oleh itu, syarikat mesti menyelaraskan diri dengan rangka kerja antarabangsa seperti ILO General Principles and Operational Guidelines for Fair Recruitment dan UN Guiding Principles on Business and Human Rights (UNGPs), bukan sekadar mematuhi undang-undang tempatan.

Panduan ini akan mengupas makna pengambilan secara adil, kepentingannya yang semakin meningkat bagi syarikat, dan langkah-langkah yang boleh diambil untuk menyelaraskan amalan pengambilan dengan piawaian antarabangsa dan peraturan yang berkembang.

Apa Itu Pengambilan Pekerja Secara Adil (Fair Recruitment)?

Pengambilan secara adil bermaksud pekerja diambil bekerja melalui proses yang telus, bebas daripada eksploitasi, dan berasaskan penghormatan terhadap hak dan maruah mereka.Pekerja tidak sepatutnya membayar untuk mendapatkan pekerjaan, mesti dimaklumkan sepenuhnya tentang syarat pekerjaan, dan dilindungi daripada diskriminasi dan penderaan.

Rangka kerja antarabangsa mengenal pasti elemen-elemen asas berikut:

• Tiada bayaran atau kos berkaitan pengambilan dikenakan ke atas pekerja

• Perlindungan daripada penipuan, paksaan dan penderaan

• Tiada diskriminasi dalam proses pengambilan

• Penjajaran dengan standard hak asasi manusia, termasuk kebebasan bergerak dan syarat kerja yang bermaruah

• Akses berkesan kepada mekanisme aduan dan pemulihan

Pengambilan secara adil amat penting terutamanya untuk pekerja migran, yang sering terdedah kepada risiko lebih tinggi kerana pergantungan kepada ejen, kekurangan perlindungan undang-undang, halangan bahasa, dan akses terhad kepada keadilan.

Mengapa Pengambilan Secara Adil Penting untuk Syarikat

Memenuhi Jangkaan Perundangan dan Pengawalseliaan

Landskap peraturan berkembang dengan pantas.Sebagai contoh, Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD) oleh Kesatuan Eropah memerlukan syarikat menilai dan menangani risiko hak asasi manusia, termasuk risiko berkaitan pengambilan pekerja, di seluruh operasi dan rantaian bekalan mereka.

Syarikat yang gagal mengintegrasikan prinsip pengambilan adil boleh menghadapi:

• Penalti dan denda undang-undang

• Had akses ke pasaran

• Kerosakan kepada reputasi syarikat

Mengurangkan Risiko Operasi dan Reputasi

Penyalahgunaan dalam pengambilan boleh mengakibatkan:

• Penemuan kes buruh paksa dan sekatan import

• Penamatan kontrak oleh pembeli beretika

• Tindakan undang-undang oleh pekerja yang terjejas

• Pendedahan media negatif yang merosakkan reputasi jenama

Pengambilan adil bukan sahaja melindungi pekerja, tetapi juga melindungi syarikat daripada krisis yang boleh dielakkan.

Meningkatkan Prestasi ESG

Pengambilan secara adil adalah penting untuk mencapai penarafan ESG (Alam Sekitar, Sosial dan Tadbir Urus) yang kukuh.Ia mengukuhkan kelestarian sosial, meningkatkan ketahanan rantaian bekalan dan menyokong pertumbuhan perniagaan jangka panjang.

Prinsip-Prinsip Teras Pengambilan Pekerja Secara Adil（Core Principles of Fair Recruitment）

Prinsip Majikan Membayar（Employer Pays Principle）

Salah satu tonggak utama pengambilan adil adalah Employer Pays Principle, keperluan bahawa majikan, bukan pekerja, harus menanggung semua kos pengambilan.

Ini termasuk semua yuran berkaitan pengambilan seperti caj agensi, kos visa, perjalanan dan kos perubatan, bagi mengelakkan risiko ikatan hutang dan buruh paksa.

Ketelusan dan Penyediaan Maklumat Penuh

Proses pengambilan mesti dilaksanakan secara telus.Pekerja harus menerima kontrak bertulis dalam bahasa yang mereka fahami, dengan penerangan jelas tentang peranan kerja, gaji, syarat kerja dan mekanisme aduan, sebelum mereka berlepas ke tempat kerja.

Perlindungan daripada Eksploitasi

Proses pengambilan mesti bebas daripada:

• Penukaran kontrak selepas ketibaan

• Penahanan pasport atau dokumen identiti

• Pembayaran gaji yang tidak mencukupi atau penangguhan pembayaran

• Amalan paksaan

Pengambilan secara adil menjamin bahawa hak pekerja dilindungi sepanjang hubungan pekerjaan mereka.

Kesaksamaan dan Tanpa Diskriminasi

Pekerja mesti diambil berdasarkan merit, tanpa diskriminasi berasaskan kewarganegaraan, jantina, agama, etnik atau status migran.

Akses kepada Mekanisme Aduan dan Pemulihan

Pekerja mesti mempunyai keupayaan untuk membangkitkan kebimbangan secara selamat dan mendapatkan pemulihan apabila hak mereka dilanggar.

Pelaku Utama dalam Pengambilan Secara Adil

Mencapai pengambilan pekerja yang adil adalah tanggungjawab bersama yang melibatkan pelbagai pihak:

Kerajaan

Kerajaan memainkan peranan utama dengan mewujudkan rangka kerja undang-undang untuk mengawal pengambilan pekerja, memantau pematuhan, dan menyediakan akses kepada keadilan untuk pekerja. Perjanjian buruh dua hala dan pelbagai hala antara kerajaan boleh mengukuhkan perlindungan di sepanjang koridor migrasi.

Majikan

Majikan mesti memastikan bahawa pengambilan pekerja dilakukan secara beretika, sama ada mereka merekrut secara langsung atau melalui agensi pihak ketiga. Mereka mesti menapis perekrut dengan teliti, melarang bayaran yang dibayar oleh pekerja, dan memastikan ketelusan pada setiap peringkat.

Perekrut Buruh

Perekrut mempunyai tanggungjawab untuk beroperasi secara beretika, mematuhi kod etika, dan mengelakkan eksploitasi terhadap pekerja. Pengawalan kendiri dan pematuhan kepada piawaian antarabangsa seperti International Recruitment Integrity System (IRIS) boleh membantu membina kepercayaan.

Pekerja dan Kesatuan Sekerja

Pekerja mencari pekerjaan dan menyumbang secara aktif kepada ekonomi. Kesatuan sekerja memperjuangkan amalan pengambilan pekerja yang adil, berunding untuk syarat kerja yang lebih baik, dan menyediakan pengawasan serta sokongan yang penting.

NGO, Persatuan Majikan, Akademia, dan Media

Organisasi masyarakat sivil, rangkaian perniagaan, penyelidik, dan wartawan memainkan peranan penting dalam menyerlahkan cabaran dalam pengambilan pekerja, menjana data, mendorong pembaharuan, dan membentuk kesedaran awam.

Pengambilan pekerja yang adil tidak boleh dicapai oleh satu pihak sahaja, ia memerlukan usaha kolektif merentas sektor dan sempadan.

Risiko Dalam Pengambilan: Mengapa Pekerja Migran Sangat Terdedah

Pekerja migran sering menghadapi pelbagai risiko dalam proses pengambilan, termasuk:

• Bayaran pengambilan berlebihan yang membawa kepada ikatan hutang

• Penipuan dan penggantian kontrak

• Penahanan pasport

• Penangguhan atau ketidakbayaran gaji

• Kekurangan akses kepada mekanisme aduan yang berkesan

Khususnya, pekerja migran wanita menghadapi risiko tambahan berkaitan jantina, termasuk gangguan, diskriminasi dan keadaan kerja eksploitasi, terutama dalam sektor seperti kerja domestik.

Tanpa langkah perlindungan yang kukuh, risiko-risiko ini boleh dengan cepat meningkat menjadi pemerdagangan orang dan buruh paksa.

Bagaimana Pengambilan Secara Adil Menyokong Matlamat Pembangunan Mampan (SDGs)

Pengambilan secara adil menyumbang secara langsung kepada pencapaian beberapa Matlamat Pembangunan Mampan (SDGs), termasuk:

• SDG 8: Pekerjaan yang Baik dan Pertumbuhan Ekonomi —— Menamatkan buruh paksa dan menggalakkan pekerjaan yang selamat serta adil untuk semua.

• SDG 10: Mengurangkan Ketidaksamaan —— Memudahkan migrasi buruh yang teratur, selamat dan bertanggungjawab.

• SDG 17: Perkongsian untuk Mencapai Matlamat —— Memperkukuh kerjasama antarabangsa dalam mempromosikan sistem migrasi dan pekerjaan yang mampan.

Amalan pengambilan adil bukan sahaja komitmen korporat, tetapi juga merupakan kunci utama dalam mencapai pembangunan global yang mampan.

Memperkukuh Dialog Sosial untuk Memajukan Pengambilan Secara Adil

Tadbir urus pengambilan biasanya terletak di bawah kementerian buruh, imigresen atau dalam negeri, tetapi penglibatan rasmi dengan majikan dan kesatuan sekerja seringkali terhad.Namun, dialog sosial (Social Dialogue), iaitu perundingan dan perbincangan antara kerajaan, majikan dan pekerja, adalah penting untuk membina sistem pengambilan yang lebih adil dan sah.

Pengukuhan dialog tiga pihak ini dapat:

• Menjambatani jurang dasar

• Meningkatkan ketelusan

• Membangunkan kepercayaan awam terhadap sistem migrasi buruh

• Memperkuatkan penguatkuasaan standard pengambilan

Mengintegrasikan dialog sosial dalam tadbir urus pengambilan adalah penting untuk membina sistem migrasi dan pekerjaan yang berasaskan hak dan mampan dalam jangka masa panjang.

Inisiatif Pengambilan Adil ILO（ILO Fair Recruitment Initiative）

ILO Fair Recruitment Initiative, yang dilancarkan pada tahun 2014, bertujuan untuk:

• Menggalakkan penyelidikan global dan perkongsian pengetahuan mengenai amalan pengambilan

• Memperbaiki undang-undang dan sistem penguatkuasaan nasional

• Memajukan amalan perniagaan beretika dalam kalangan majikan dan perekrut

• Memperkasa dan melindungi pekerja, terutamanya pekerja migran

Inisiatif ini berfungsi sebagai peta jalan praktikal untuk membina ekosistem pengambilan berasaskan hak yang telus di seluruh dunia.

Intipati Utama: Membina Sistem Pengambilan Secara Adil

• Tiada satu definisi tunggal untuk pengambilan adil: Syarikat mesti menyelaraskan dengan standard antarabangsa, bukan hanya undang-undang tempatan.

• Pematuhan undang-undang tidak mencukupi: Pengambilan beretika menuntut perlindungan pekerja daripada bayaran, diskriminasi dan eksploitasi.

• Employer Pays Principle adalah prinsip teras dalam pengambilan adil.

• Pekerja migran terdedah kepada pelbagai bentuk eksploitasi semasa proses pengambilan.

• Pengambilan adil menyokong pencapaian SDG 8 dan SDG 10.

• Pengukuhan dialog sosial adalah kunci dalam memajukan dasar pengambilan adil.

• Syarikat yang melabur dalam pengambilan adil hari ini akan membina rantaian bekalan yang lebih berdaya tahan, patuh dan mampan untuk masa depan.

Kesimpulan: Pengambilan Secara Adil Sebagai Asas Perniagaan Bertanggungjawab

Pengambilan adil kini bukan lagi sekadar isu kepimpinan beretika, ia telah menjadi jangkaan asas daripada pelabur, badan pengawalseliaan, pembeli dan pengguna.

Dengan mengintegrasikan prinsip pengambilan adil ke dalam operasi, syarikat dapat:

• Mengelakkan risiko eksploitasi dan buruh paksa

• Meningkatkan ketahanan rantaian bekalan

• Memenuhi keperluan ketekunan wajar hak asasi manusia（Human Rights Due Diligence）

• Membina kepercayaan jenama dan kepimpinan dalam kelestarian

Pelaburan dalam pengambilan adil hari ini adalah persediaan untuk masa depan di mana penghormatan terhadap hak pekerja menjadi asas kejayaan komersial global.

Soalan Lazim (FAQ)

Apakah itu pengambilan secara adil (Fair Recruitment)?

Pengambilan dilakukan secara sah dan beretika tanpa bayaran oleh pekerja, tanpa diskriminasi atau eksploitasi.

Mengapa pengambilan secara adil penting?

Ia melindungi pekerja, mengurangkan risiko perniagaan, meningkatkan prestasi ESG dan menyokong pencapaian matlamat pembangunan mampan (SDGs).

Apakah itu Employer Pays Principle?

Prinsip bahawa semua kos berkaitan pengambilan mesti ditanggung oleh majikan, bukan oleh pekerja.

Mengapa pekerja migran berisiko tinggi dalam proses pengambilan?

Kerana mereka sering menghadapi kos tersembunyi, penipuan, paksaan dan perlindungan undang-undang yang lemah di negara destinasi.

Bagaimana pengambilan adil menyokong SDGs?

Dengan menggalakkan pekerjaan yang bermaruah, mengurangkan ketidaksamaan dan membangunkan sistem migrasi buruh global yang mampan.